ارزیابی کیفیت تغذیه ای شش گونه از گیاهان علوفه ای منطقه سیستان

این پژوهش به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی شش گونه از گیاهان منطقه سیستان به نام های جگن(cyperus longus)، کاهوی خاردار( lactuca seriola)، لویی( typha latifolia ) علف هفت بند (polygonum avicular)، کاتوس یا علف پرستو (cynanchum acutum) و کرته((desmostachy abipinnata انجام شد. پس از جمع آوری نمونه های گیاهی و آسیاب آن ها طبق روش های استاندارد، ترکیبات شیمیایی آن ها شامل ماده خشک (dm)، ماده آلی (om)، پروتئین خام (cp)، چربی خام (ee)، خاکستر (ash)، دیواره سلولی (ndf) و دیواره سلولی بدون همی سلولز (adf) تعیین شدند. به منظور اندازه گیری میزان تجزیه پذیری ماده خشک نمونه های گیاهی مورد مطالعه از روش کیسه های نایلونی استفاده شد. گوارش پذیری ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم با روش تولید گاز( in vitro) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مربوط به ترکیبات شیمیایی نشان داد که گونه کاهوی خاردار بیشترین میزان پروتئین خام (54/22 %) و گونه کرته بیشترین میزان ndf (65/79 %) میزان adf(50/39 %) را دارا بودند. علف پرستو کمترین میزان ndf ( 73/26% ) و adf ( 81/20 %) را به خودش اختصاص داد. در آزمایش کیسه های نایلونی کاهوی خاردار، جگن، کاتوس، لویی، هفت بند و کرته به ترتیب بیشترین تا کمترین درصد تجزیه پذیری ماده خشک را به خود اختصاص دادند. در آزمایش تولید گاز جگن، کاهوی خاردار، هفت بند، کاتوس، لویی و کرته به ترتیب بیشترین تا کمترین تولید گاز را نشان دادند. بررسی نتایج نشان می دهد که بین ترکیبات دیواره سلولی این گونه های گیاهی و تجزیه پذیری ماده خشک و تولید گاز همبستگی معکوس وجود دارد. دلیل این امر را می توان به وجود لیگنین و ترکیبات ضد مغذی و برخی ترکیبات ثانویه در برخی از این گیاهان مرتبط دانست. در مجموع گیاهان مورد مطالعه ارزش غذایی قابل قبولی از نظر ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری دارند و می توان از آنها به عنوان بخشی از احتیاجات علوفه ای در جیره دام ها استفاده نمود. کلمات کلیدی: علوفه، ارزش غذایی، گوارش پذیری ، تولید گاز، تجزیه پذیری ماده خشک